DİNİMİZDE KUL HAKLARI
Rahmanve Rahim olan Allah'ın adıyla
1-Zekat ve fitresini vermek,Çünkü Kur’an-ı Kerimde: “Fakir ve yoksulların onların mallarında hakkı vardır” buyurulmuştur .
2-Verdiği zekat ve sadaka ihtiyacını gidermiyorsa fakirlerin ihtiyaçları kalmayıncaya kadar infak etmek(69)
3-Et ve yemek kokusunu duyurmamak,duyurursa taddırmak
4-Turfanda meyve ve sebzeden ikram etmek
5-Evine çarşı ve pazardan bir şey getirirken kapalı bir şey içerisinde getirmeli veya gösterirse taddırmalıdır
6-Kurban Bayramında etten ilk defa fakirlere taddırmalıdır
Köle Ve İşçi Hakları:Bunları kısaca şöyle sıralarız:
1-Yediğinden yedirir,giydiğinden giydirir
2-Yapamayacağı işi onlara teklif etmez
3-İyi olmayan yemek ve elbiseyi vermez,onlara kibirli olmaz
4-İşçinin hakkını alnının teri kurumadan verir
5-Köleyi hürriyetine kavuşturmak için çaba sarf eder
6-Kap-kacak kırıldı diye ufak-tefek şeylerden dolayı onu dövmez
7-Dini vecibelerini,itikadı ve ameli yönden farzı ayn olan ilimlerini onlara öğretir veya öğrettirir(72)
Arkadaşlık Hukuku:
1-Arkadaş seçerken manevi bağla seçme,Allah(cc) rızası için dostluk kurmak,sohbetinde samimi olmak
2-Ayıbını,hatalarını ve kusurlarını görmemek
3-Kusurunu bağışlamak,sevmediği şeyi yapmamak
4-Sıkıntı anında elinden tutup,gıyabında dua etmek
5-Her işte arkadaşını kendine tercih etmek
6-Arkadaşına karşı vefalı olmalıdır. Zira Peygamberimiz(sav) yanına gelen bir kadına çok ikram ve saygıda bulundu. Aişe validemiz bunun sebebini sorunca Efendimiz(sav):Bu kadın rahmetlik Hatice zamanında bize gelir-giderdi. Ahde vefa imandandır” buyurdular
7-Kendini aşağı görüp,arkadaşına zahmet vermemelidir. Zira HzAli (kv) “Dostların en fenası seni kendisine hizmete ve tekellüfe(sıkıntıya)zorlayandır” Diyerek bu gerçeği dile getirmiştir.
8-Arkadaşını sevdiğini kendisine bizzat diliyle söylemeli. Çünkü Peygamberimiz(SAV) “Biriniz bir kardeşini sevdiğinde ona haber versin” buyurmuşlardır
Bütün bu saydıklarımız Müslümanların birbirleriyle olan karşılıklı hakları ve görevlerini anlatmaktadır. Tabaranin Hz Enesden rivayet ettiği bir Hadis-i Şerifte Sevgili Peygamberimiz HzMuhammed(sav) “Kim bir Müslümana eziyet ederse bana eziyet etmiş olur. Bana eziyet edende Allah(cc)a eziyet etmiş olur” buyurarak Müslümanlara yapılan eziyet,sıkıntı ve kötü muamelenin (gerek eliyle gerekse diliyle)sonunun nereye kadar vardığını açıkça beyan etmiştir.
Şimdide kısaca Müslümanların Gayri Müslimlerle(Yahudiler,Hıristiyanlar,
Kafirler,Müşrikler,Mecusiler,Sabiler Vs) Meydana gelen karşılıklı hakların ve vazifelerinden bahsetmeye çalışacağız:
1-Gayri Müslimlerle yapılan anlaşmalara,imtiyazlara ve verilmiş olan ahitlere sadık kalınmalıdır
2 -Savaş anında kadın,çocuk,yaşlı ve din adamları öldürülmemeli,esirlere kötü muamele ve eziyet,işkence yapılmamalıdır
3-Dininden dolayı zorlamamak,illa din değiştirmesi için baskı yapmamak,inanç ve fikirlerine müsamaha gösterilmelidir
4-Fakirlerine yardım etmek,hastalarını ziyaret etmek
5-Konuşurken sakin ve yumuşak konuşmak
6-Onlarla ve inançlarıyla alay etmemek,putlarına ve tanrılarına küfretmemek,sövmemekZira Cenab-ı Hak Kur’an-ı Kerimde “Onların Allah(cc)dan başka taptıklarına söv meyinki onlarda bilmeyerek sınırı aşıp Allah(cc)a sövmesinler” buyurmuştur(Enam su/Ayet 108)
7-Müslüman memlekette yaşayan gayri Müslimlere haksızlık etmez,malını almaz,kötü ad ve lakapla çağırmaz,ona elle ve dille eziyet etmez. Çünkü Peygamberimiz(sav) bir Hadis-i Şeriflerinde: “Kim bir zımniye eziyet ederse ben onun düşmanıyım”(80)buyurarak büyük bir insanlık örneği göstermiştir
8-Onlarla yardımlaşmak ve iyi komşuluk ilişkileri kurmak gerekir.Zira Nisa Suresinin 136 Ayet-i Kerimesindeki “Uzak komşu” tabirini kurtubi ve bazı Tefsir Kitaplarımız “Müslüman olmayanlar” şeklinde tefsir etmişlerdir(81)
Makalemizin başında “Kul Hakkı” tabirini izah ederken bu tabirin hayvanların hakkını da içine aldığını belirtmiştik.Şimdide kısaca bir Müslümanın hayvanlara karşı hakları ve vazifelerini ana hatlarıyla saymaya çalışacağız:
1-Hayvanlara ve kuşlara acır,merhamet eder. Zira bir Hadis-i Şerifte Peygamberimiz(sav) şöyle buyurmuşlardır: “Yeryüzündekilere siz merhamet edin ki,göktekiler (Allah(cc) ve Melekleri) de size merhamet etsinler”
2-Hiçbir canlıya eziyet ve işkence etmemek,hiçbir hayvanın yüzüne vurmamak
3-Çekemeyecekleri yükü vurmamak
4-Hiçbir canlıya ateşle azap etmemek. Uzuvlarını kesmemek. Dövme yapmamak. Çünkü dövme yapanlar lanetlenmişlerdir. Allah CC belamı bereketi Rahmeti üzerinize olsun.
METİN ALKAN
EĞİTİMCİ YAZAR