Araştırmacı Yazarlar | Yazarlar

GÜMÜŞ VE ALTININ ZEKATI

                                                 Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla
   1 - Altın ve gümüş; ister külçe halinde olsun, ister basılmış olsun, ister zinet eşyası olarak kullanılsın, ister kap olsun, isterse de ticari bir gaye için biriktirilsin veya biriktirilmesin, nisab miktarını doldurunca zekât farz olur.
Allah(c.c)şöyle buyurmuştur:
"Onlarki altın Ve gümüşü biriktirir ve Allahyolunda harcamazlar. Bu yüzden, âkibetlerinin acı azâb olduğunu onlara bildir. O gün ki bunların üzerleri cehennem ateşinde kızdırılacak ve o kimsenin alınları ve böğürleri ve de sırtları bunlarla dağlanacak. (Ve kendilerine denilecektir ki): İşte bu kendiniz için biriktirip sakladıklarınızda. Artık saklayıp biriktirdiğiniz şeylerin acısını tadı verin." (Tevbe: 34-35)
   Amr b. Şuayb'tan, 0 da babasından, O da dedesinden rivayet etmiştir:
Kadının biri kolunda iki altın bilezik olan kızı ile birlikte  Rasulullah (s.a.s)'in yanına gelmiş. Bilezikleri gören  Rasulullah (s.a.s): "Bunların zekâtını veriyor mu­sun?" diye sorunca kadın: "Hayır" demiş.  Rasulullah (s.a.s): "Bunların yüzünden kıyamet gününde Allah'ın sana ateşten iki bilezik takmasından memnun kalır mısın?" diye sormuş.
Ravi diyor ki: Bunun üzerine kadın, bilezikleri çıkarıp  Rasulullah (s.a.s)'in önüne bırakıvermiş ve: "Bunlar Allah'ın ve Rasulullah'ındır" demiş (yâni; Allahyolunda bunları infak etmiştir.(Ebu Davud, Tirmizi, Nesei)’Sahih senedle.
Ümmü Seleme (r.a) şöyle demiştir: "Altın bilezikler takardım da,  Rasulullah (s.a.s)'e sordum: "Ey Allah'ın Rasulü! Bu, kenze (biriktirilmiş mal) mıdır?" Bunun üzerine RasuluUah (s.a.s) şöyle buyurdu "Zekâtı gerektiren nisap miktarına ulaşmış olup ta, zekâtı verilmiş ise biriktirilmiş mal değildir."
(Ebu Davud)’Hakim rivayet etti ve Sahih dedi.
   2 - Ayrı ayrı nisapları noksan olan altın ile gümüş kıymet itibarı ile birbirlerine katılırlar.
   GÜMÜŞÜN ZEKATI :1- Gümüşün nisabı 200 dirhem (yâni; 56l gr.)dir. İkiyüz dirhemden az olan gümüşe zekât yoktur.Rasululah (s.a.s) şöyle buyurdu:
"Beş okkaya (yâni; 200 dirhemden az olan gümüşe) zekât yoktur.(Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesei)
   2- Eğer kişinin gümüşü 200 dirhem olup üzerinden bir yıl geçerse ona beş dirhem zekât düşer.Hz. Ali (r.a)'den  Rasulullah (s.a.s)’in şöyle buyurduğu rivayet edildi:
"Senin 200 dirhemin olup, üzerinden de bir sene geçtimi, bu 200 dirhemde beş dirhem zekât vardır."(Ebu Davud) (Nevevi bu hadis için Sahih veya Hasen dedi.
   3- Ebu Hanife'ye göre; gümüşün 200 dirhemden fazla olan miktarı kırk dirhemden az ise zekât yoktur. Ancak ne zamanki kırk dirhem veyahut fazla olursa o zaman her kırk dirheme bir dirhem zekât düşer.
Hz. Ali (r.a)'den  Rasulullah (s.a.s)'in şöyle buyurduğu rivayet edildi:
"Her kırk dirhemde bir dirhem olmak üzere gümüşün zekâtını verin, yüz doksan dokuz dirheme kadar bir şey vermeniz lâzım değildir. İkiyüz olunca, beş dirhem vermek borcunuzdur."(Ebu Davud, Ahmed)
İbni Kattan bu hadis için Sahih dedi.
imam Muhammed ve İmam Yusuf'a göre ise; ikiyüz dirhemden fazla olan miktara kırk dirhemden az da olsa, mıktarına göre zekât düşer. Hz- Ali (r.a)'den RasuluUah (s.a.s)'in şöyle buyurduğu rivayet edildi:
'İkiyüz dirhemden  fazla olan miktar ise" miktarına göredir." (Ebu Davud)İbni Kattan bu hadis için Sahih dedi.
   4 - Çoğu gümüş olan para, tamamı gümüş olan paranın hükmündedir. Azı gümüş, çoğu başka madenlerin karışımı olan paralar ise, eşya hükmünde olup değerinin nisaba ulaşması şarttır.
   ALTININ ZEKATI
   1-Altının nisabı 20 miskâl (yâni; 80,18 gr.)dir. 20 miskâldan az olan altına zekât düşmez. Ancak ne zamanki yirmi miskâl olursa o zaman ona yarım miskâl zekât düşer. Bundan sonra her dört miskâlde iki kırat zekât vardır.
Amr b. Şuayb (r.a)’den, O"da babasından, O'da babasından Rasulullah (s.a.s)'in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
"Gümüşün ikiyüz dirheminden az olan miktarına zekât yoktur. Altının yirmi miskâlden az olan miktarına da zekât yoktur. İkiyüz dirhem gümüş için beş dirhem gümüş, yirmi miskâl altın için yarım miskâl altın zekât verilir."
(Ebu Ahmed İbn Zencevih rivayet etti.)Zayıf hadis.
Not: Her yedi miskâl on dirhemdir. Bir dirhem= 14 kırat, bir kırat= 0,20046 gr. bir dirhem= 2,80644 gr. bir miskal= 4,0092 gr. bir miskal=20 kırattır.
   2- İmam Ebu Hanife'ye göre; yirmi miskâlden fazla olan miktarda, eğer o miktar dört miskâlden az olursa zekât yoktur. Diğer iki imam ise dört miskâlden az da olsa, kırkta biri zekât düşer demişlerdir. Bu mesele; (daha önce gümüşün zekâtı konsunda delilleriyle açıklandı. Allah CC selamı bereketi Rahmeti üzerinize olsun.
                             METİN ALKAN

                           EĞİTİMCİ YAZAR